धनगढी पेट्रोलियम डिपो स्थानान्तरणमा ढिलाइ: स्थानीय बासिन्दामा सुरक्षा चिन्ता
धनगढी, ९ नोभेम्बर – धनगढी उपमहानगरपालिका–३ का स्थानीय बासिन्दाहरूको सुरक्षा र स्वास्थ्यमा गम्भीर चिन्ता बढेको छ, जबदेखि पेट्रोलियम पदार्थको भण्डारण गर्ने डिपो उनीहरूको आवास क्षेत्रसँग निकट भएको छ। डिपो ४० वर्षभन्दा पुरानो भए तापनि, यसको स्थानान्तरणको प्रक्रिया हालसम्म प्रभावकारी रूपमा अघि बढ्न सकेको छैन। स्थानीय बासिन्दा हन्सा पन्थ र पद्मा मौन जस्ता नागरिकहरूले आफ्नो चिन्ता प्रकट गर्दै भनेका छन् कि रातभर सानो आवाज पनि उनीहरूको लागि खतरा जस्तो महसुस हुन्छ, र डिपोको नजिक घर भएकाले चाडबाड र अन्य सामान्य जीवनशैलीमा पनि समस्या आउन थालेको छ।
“हामीले डिपो अन्यत्र सार्ने विषयमा स्थानीय प्रशासनसँग बारम्बार अनुरोध गरेका छौं, तर कुनै सुनुवाइ भएको छैन,” पद्मा मौनले भनिन्। उनलाई चिन्ता छ कि डिपोको आसपासको बस्तीमा अहिले अस्पताल र विद्यालयहरूको सञ्चालन भइरहेको छ, जसले गर्दा कुनै अप्रत्याशित दुर्घटनाबाट सम्पूर्ण नगर नै प्रभावित हुन सक्ने जोखिम रहेको छ।
धनगढीको मुख्य बजारमा रहेको डिपोको कारण न केवल स्थानीय बासिन्दामा डर छ, बरु डिपोका प्राविधिक कर्मचारीलाई पनि दैनिक काममा गाह्रो भइरहेको छ। “डिपोको स्थानसँग सम्बन्धित समस्या समाधान नगरेसम्म भण्डारण क्षमता बढाउन र अन्य संरचनात्मक विकास गर्न असम्भव छ,” डिपोका प्राविधिक कर्मचारी ई. जगदीश प्रसाद जोशीले भने।
नेपाल आयल निगमले एक वर्षअघि कञ्चनपुर–पुनर्वासमा रहेको राष्ट्रिय आवास कम्पनीको जग्गा किनेर डिपो स्थानान्तरण गर्ने योजना तयार गरेको थियो। तर, हालसम्म यो योजना माथिल्लो तहबाट बेवास्ता भएको छ। निगमका उपनिर्देशक प्रदिप यादवका अनुसार, डिपो स्थानान्तरणका लागि भूमि खरिदको प्रक्रिया अघि बढाउनका लागि प्रशासनिक स्तरमा अबधि पुर्याउन सकेको छैन।
“हामीले एक वर्ष अघि निगमलाई प्रतिवेदन दिएको थियौं, तर उच्च तहबाट कुनै उत्तर आएको छैन,” यादवले भने।
धनगढी उपमहानगरपालिका प्रमुख गोपाल हमालका अनुसार, डिपोको स्थान केन्द्रमा परेपछि यहाँ सुरक्षा चुनौती पनि थपिएको छ। “डिपो नजिकै अस्पताल र विद्यालय सञ्चालन भइरहेको छ, र कुनै भीषण दुर्घटनाले आसपासका बासिन्दा र सम्पूर्ण नगरलाई प्रभावित बनाउन सक्छ,” उनले भने।
अहिले पनि निगमले डिपो स्थानान्तरणको प्रक्रिया अघि बढाउनका लागि स्थानीय प्रशासनसँग सम्पर्क राख्दै आएको छ। निगमका कार्यकारी निर्देशक चण्डिका प्रसाद भट्टले भने, “हामी डिपो स्थानान्तरणको प्रक्रिया द्रुत गतिमा अघि बढाउनका लागि स्थानीय प्रशासनसँग समन्वय गर्दैछौं।”
नेपाल आयल निगम र आवास कम्पनी बीचको छलफल सकारात्मक रहेको र डिपो स्थानान्तरणका लागि पुनर्वास क्षेत्रका जग्गा किन्ने योजना अघि बढाइएको बताइएको छ। निगमले पत्रमार्फत पुनर्वास नगरपालिका प्रशासनसँग डिपो राख्ने स्थानको अनुमति मागेको छ, यद्यपि निर्णय अझै लिइनु बाँकी रहेको छ।
धनगढी डिपो अहिले सुदूरपश्चिम प्रदेशका विभिन्न जिल्लामा पेट्रोलियम पदार्थ आपूर्ति गर्दै आएको छ। यहाँबाट दैनिक १०० किलोलिटर पेट्रोल र ३०० किलोलिटर डिजेल आपूर्ति हुने गरेको छ, जसले स्थानीय बासिन्दा र व्यापारीहरूको आवश्यकतासमेत पूरा गर्दछ। तथापि, भण्डारण क्षमता विस्तार गर्नको लागि उपयुक्त स्थान नहुँदा डिपोका लागि थप भण्डारण क्षमता वृद्धि गर्न सकिएको छैन।
धनगढीको पेट्रोलियम डिपोको स्थानान्तरणको आवश्यकता अहिले विशेष गरी सुरक्षा र व्यवस्थापनको दृष्टिकोणबाट महत्त्वपूर्ण बनिरहेको छ। स्थानान्तरण प्रक्रियामा ढिलाइको कारण स्थानीय बासिन्दामा चिन्ता र तनाव बढ्दै गएको छ। अब देख्नु पर्ने कुरा के हो भने, सरकार र नेपाल आयल निगमले यस समस्याको समाधानका लागि शीघ्र कदम चाल्छन् कि छैनन्।